Cục Di sản Văn hoá thuộc Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch vừa có văn bản gửi các bảo tàng trong hệ thống bảo tàng Việt Nam định hướng hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng năm 2023.
Văn bản nêu rõ, Ngày Quốc tế Bảo tàng năm 2023 với chủ đề “Bảo tàng, Tính bền vững và An sinh” (Museums, Sustainability and Wellbeing) là dịp để tái khẳng định bảo tàng có sức mạnh để biến đổi thế giới xung quanh chúng ta. Như đã nhấn mạnh trong Nghị quyết ICOM “Về tính bền vững và thực hiện Chương trình nghị sự 2030, Chuyển đổi thế giới của chúng ta” (Kyoto, 2019), tất cả các bảo tàng đều có vai trò định hình, tạo ra tương lai bền vững và bảo tàng có thể thực hiện điều này thông qua các chương trình giáo dục, trưng bày, tiếp cận cộng đồng và nghiên cứu.
Từ năm 1992, ICOM quyết định hàng năm chọn một chủ đề cụ thể cho ngày Quốc tế Bảo tàng để các bảo tàng trên thế giới cùng nhau hành động, không ngừng đa dạng hoá, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động.
Từ năm 2020, dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng hàng năm đều hướng tới hỗ trợ một số Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, theo đó năm 2023, ICOM sẽ tập trung các hoạt động vào những mục tiêu sau: (1) Mục tiêu 3 Sức khỏe và Hạnh phúc toàn cầu: Đảm bảo cuộc sống khỏe mạnh và thúc đẩy hạnh phúc cho mọi người ở mọi lứa tuổi, đặc biệt liên quan đến sức khỏe tinh thần và sự cô lập xã hội. (2) Mục tiêu 13 Hành động vì khí hậu: Thực hiện hành động khẩn cấp để chống lại biến đổi khí hậu và các tác động của nó, áp dụng các biện pháp carbon thấp ở Bắc bán cầu và các chiến lược giảm thiểu ở Nam bán cầu. (3) Mục tiêu 15 Sự sống trên đất liền: Bảo vệ, khôi phục và thúc đẩy việc sử dụng bền vững các hệ sinh thái trên đất liền, tăng cường sự ảnh hưởng của các nhà lãnh đạo địa phương và nâng cao nhận thức về sự mất mát của đa dạng sinh học. Bảo tàng là một trong những thiết chế văn hóa đóng góp quan trọng cho sự thịnh vượng và sự phát triển bền vững của cộng đồng. Bảo tàng là một trong các tổ chức văn hóa đáng tin cậy và cũng là nơi chia sẻ các chủ đề quan trọng của xã hội, gia tăng giá trị của kiến thức và thúc đẩy sự thay đổi tích cực của xã hội. Có nhiều cách mà các bảo tàng có thể đóng góp để đạt được các Mục tiêu phát triển 2 bền vững: từ hỗ trợ hành động vì khí hậu và thúc đẩy tính toàn diện, đến giải quyết tình trạng cô lập xã hội và cải thiện sức khỏe tinh thần.
Định hướng hoạt động của các bảo tàng ở Việt Nam trong năm 2023: (1) Chủ động nghiên cứu chủ đề của ICOM năm 2023 để triển khai các hoạt động trưng bày, giáo dục di sản văn hóa và truyền thông của bảo tàng. (2) Tăng cường công tác chuyển đổi số trong các hoạt động của bảo tàng, từ nghiên cứu, sưu tầm đến trưng bày, giáo dục di sản văn hóa và truyền thông quảng bá. Nghiên cứu ứng dụng đa dạng các loại hình công nghệ có thể ứng dụng trong trưng bày giới thiệu di sản văn hóa, phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ trong thời gian tới. (3) Chủ động sử dụng truyền thông mạng xã hội kết hợp với các trang thông tin trực tuyến và các hình thức truyền thông khác để giới thiệu các hoạt động, nội dung trưng bày của bảo tàng hiệu quả, đúng qui định. (4) Thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Kế hoạch triển khai công tác giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa, năm thứ nhất (2022 -2023) thuộc khuôn khổ Chương trình phối hợp giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giai đoạn 2022 – 2026
Ngày Quốc tế Bảo tàng năm 2023 là dịp để tái khẳng định bảo tàng có sức mạnh để biến đổi thế giới xung quanh chúng ta. Bảo tàng là nơi khám phá có một không hai, dạy chúng ta về quá khứ và mở mang đầu óc chúng ta những ý tưởng mới – hai bước thiết yếu để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn
