Thực hiện kế hoạch số: 44/KH – SVHTTDL ngày 31/3/2023 của Sở VHTTDL về việc Tổ chức các hoạt động văn hóa, Thể thao và du lịch phục vụ Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa – Du lịch Đất Tổ năm 2023; Liên hoan trình diễn các di sản văn hóa phi vật thể được Unesco ghi danh kỷ niệm 20 năm thực hiện Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Ngày 21/4/2023, Bảo tàng Hùng Vương tổ chức giới thiệu ứng dụng Thuyết minh tự động và mô hình “Giờ học lịch sử”.
Bảo tàng Hùng Vương là cuốn sử bằng hiện vật, nơi lưu giữ và trưng bày hàng nghìn hiện vật gốc quý hiếm, tái hiện rõ nét lịch sử hình thành, phát triển của tỉnh Phú Thọ thời Hùng Vương dựng nước cho đến ngày nay. Với mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động của bảo tàng nói chung đặc biệt trong công tác trưng bày, giới thiệu với du khách tham quan, khách tìm hiểu học tập, nghiên cứu về lịch sử, văn hóa của dân tộc – việc ứng dụng những tiến bộ của khoa học công nghệ vào hoạt động bảo tàng. Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch trên vùng đất Tổ và nâng cao chất lượng thuyết minh, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, Bảo tàng Hùng Vương đã triển khai ứng dụng thuyết minh tự động đối với các hiện vật và nội dung trưng bày tại phần trưng bày cố định tầng 1 của bảo tàng.
Trước đây khi đến tham quan bảo tàng, du khách muốn tìm hiểu về hiện vật và nội dung trưng bày phải nghe trực tiếp từ thuyết minh viên hoặc sử dụng cây tra cứu hiện vật tại các phần trưng bày. Tuy nhiên đối với những đoàn khách đông hoặc du khách có nhu cầu tìm hiểu kỹ hơn thì cách tiếp cận này không tránh khỏi những bất cập. Đối với du khách người nước ngoài, việc tìm hiểu lịch sử lại càng khó khăn hơn do sự khác biệt về ngôn ngữ. Đặc biệt trong năm 2023, Bảo tàng Hùng Vương triển khai công tác giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa năm thứ nhất, tuy nhiên do số lượng học sinh trên địa bàn tỉnh rất đông, thời gian học ở mỗi trường khác nhau và điều kiện di chuyển còn chưa thuận lợi nên việc học tập trực tiếp của các em học sinh tại bảo tàng gặp rất nhiều khó khăn.
Để khắc phục điều này và có cách tiếp cận mới trong thời đại công nghệ số với các hiện vật bảo tàng, Bảo tàng Hùng Vương phối hợp với Công ty TNHH Phần mềm Sắc Màu Hà Nội đã triển khai ứng dụng thuyết minh tự động cho lĩnh vực bảo tàng. Ứng dụng thuyết minh tự động (Audio guide) là ứng dụng công nghệ điện tử hỗ trợ tự động hóa việc thuyết minh cho khách tham quan, nhất là khách quốc tế. Trong thời gian vừa qua, bảo tàng đã xây dựng nội dung thuyết minh hiện vật và các phần trưng bày, cập nhật thông tin tại cổng thông tin Website: Hungvuong.63stravel.com, xây dựng ứng dụng 63Stravel – Khám phá Việt Nam. Bên cạnh đó bảo tàng cũng chuẩn bị cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin như hệ thống máy tính, đường truyền Wifi tốc độ cao, máy in tem QR cod. Thông qua các mã QR và tải ứng dụng 63Stravel – Khám phá Việt Nam du khách có thể chủ động tìm hiểu về nội dung lịch sử, văn hóa của các tổ hợp trưng bày và một số hiện vật tiêu biểu tại bảo tàng Hùng Vương. Ứng dụng được tải về nhanh, đơn giản, sử dụng dễ dàng với nhiều dòng điện thoại thông minh (Androi và IOS). Hiện nay ứng dụng đang bước đầu sử dụng các ngôn ngữ tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Hàn nên thuận lợi trong việc phục vụ khách quốc tế khi đến thăm quan, tìm hiểu về bảo tàng góp phần nâng cao chất lượng thuyết minh, chất lượng chuyến thăm quan và thuận lợi trong quá trình khám phá điểm đến.
Với ứng dụng này, bất cứ du khách khi chưa có điều kiện đến tham quan, khám phá bảo tàng thì có thể xem ảnh, hiện vật, đọc nội dung giới thiệu và nghe thuyết minh tự động. Nội dung thuyết minh tự động bao gồm các mã QR là các bản giới thiệu trưng bày bảo tàng với các thông tin về giới thiệu chung, giới thiệu các chủ đề, các hiện vật tiêu biểu của bảo tàng. Khách tham quan sẽ dễ dàng sử dụng và tương tác với giao diện đơn giản, bắt mắt, dễ hiểu. Khi du khách dùng điện thoại thông minh quét mã QR đã gắn sẵn trên hệ thống trưng bày tại nhà trưng bày sẽ được trải nghiệm nghe thuyết minh, đồng thời trên màn hình điện thoại sẽ hiển thị nội dung và hình ảnh. Đối với học sinh các cấp học, khi tìm hiểu, nghiên cứu về di sản văn hóa vùng đất Tổ, khi các em chưa có điều kiện tiếp cận trực quan hiện vật tại bảo tàng thì có thể tự tìm hiểu nội dung lịch sử, tiếp cận hình ảnh hiện vật để áp dụng thực tế vào môn học của mình trong trường học.
Nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần dũng cảm kiên cường đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, ý thức giữ gìn, tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ. Tăng cường sự phối hợp giữa Ngành Văn hóa, Thể thao và du lịch và ngành giáo dục và đào tạo trong công tác giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên thông qua di sản văn hóa. Nhân dịp này, Bảo tàng Hùng Vương tổ chức thí điểm mô hình “Giờ học lịch sử” cho các em học sinh với chủ đề giới thiệu về di sản “Hát Xoan Phú Thọ”. Chương trình học tập lần này có sự tham gia của 340 học sinh khối 10 Trường THPT Công nghiệp Việt Trì. Chương trình học tập của các em sẽ gồm có 3 phần: Phần 1: Giới thiệu về phần trưng bày di sản Hát Xoan Phú Thọ. Phần 2: Sự tương tác giữa nghệ nhân nhân dân Nguyễn Thị Lịch, cán bộ hướng dẫn và học sinh thông qua các câu hỏi. Phần 3: Bài thi trắc nghiệm đánh giá kết quả và nhận thức của học sinh sau giờ học. Bên cạnh đó các em sẽ được tham quan các phần trưng bày của bảo tàng và tham gia trải nghiệm các trò chơi dân gian. Dự kiến trong thời gian tới, Bảo tàng Hùng Vương sẽ tiếp tục triển khai mô hình “Giờ học lịch sử” đối với học sinh các cấp học trên địa bàn tỉnh theo các nội dung về Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và lễ hội tỉnh Phú Thọ, tìm hiểu Văn hóa thời kỳ tiền Hùng Vương và Văn hóa thời Hùng Vương trên đất Phú Thọ, phong trào Cần Vương trên đất Phú Thọ, những chiến thắng lớn trong cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp trên đất Phú Thọ, Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm và làm việc tại tỉnh Phú Thọ, Hoàng Sa Trường Sa biển đảo thiêng liêng của Tổ Quốc…..
| Nội dung triển khai ứng dụng thuyết minh tự động và mô hình “Giờ học lịch sử” tại bảo tàng hứa hẹn sẽ tạo sự mới lạ, hấp dẫn và là điểm nhấn trong hoạt động của Bảo tàng Hùng Vương năm 2023 nhằm góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ và xu hướng hoạt động của các bảo tàng hiện đại. Đồng thời đẩy mạnh các hoạt động giáo dục truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, bồi dưỡng nhân cách và ý thức trách nhiệm của toàn xã hội đối với di sản văn hóa đặc biệt đối với thế hệ trẻ; xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước./. Đặng Mỹ Trang TP Trưng bày – Truyền thông, Bảo tàng Hùng Vương |
